Van Rekenschijf tot plastic pasje

Wie kent het nog? Dat metalen doosje met een omtrek van dertien centimeter, plat genoeg om in de borstzak te steken en uiterst handig om de meest ingewikkelde rekenformules mee te trotseren? Voordat de rekenmachine zijn intrede deed in ons dagelijks leven, was de rekenschijf een bekend verschijnsel op menig bureau. Ze werden gemaakt in Den Haag. Bij de firma Alro in de Balistraat.

De bedrijfsnaam Alro is een afkorting van allround, een directe verwijzing naar het product waar de firma zijn grootste bekendheid mee verwierf. Het idee was niet nieuw. Toen het bedrijf in 1937 octrooi verkreeg voor de schijf, werden ingewikkelde berekeningen tot dan toe uitgevoerd met behulp van een rekenliniaal. “De rekenschijf was makkelijker in gebruik”, vertelt Han Wanders, voormalig directeur van het bedrijf. “Bij een rekenliniaal had je twee handen nodig om te schuiven, tussendoor moest je hem neerleggen om de uitkomst op te schrijven en als deze buiten het bereik van de schaal viel, moest je weer terugschuiven en de kommanotatie aanpassen. De rekenschijf was zo ontworpen dat hij met één hand te bedienen was, terwijl je met de ander door kon schrijven.”

De gloriedagen van de rekenschijf heeft Wanders nooit meegemaakt: “Door schaarste aan materiaal stelde de productie in de oorlog al niet veel meer voor. Na de oorlog was er geen enkele oorspronkelijke medewerker meer in het bedrijf.” Het duurt dan nog zeven jaar, tot september1952, als de dan 15-jarige Han Wanders zijn eerste stappen in het bedrijf zet. “Ik had mijn diploma van de Ambachtsschool drie maanden daarvoor gehaald”, herinnert de voormalig medewerker zich. “Het gros van mijn klasgenoten had toen al een baan, maar ik had weinig haast. Half augustus liep ik nog rond en toen vroeg mijn moeder: ‘wat denk je er van?’. Zodoende ging ik naar het arbeidsbureau en daar kreeg ik een papiertje voor de Balistraat. Op het moment dat ik als jongste bediende bij Alro werd aangenomen, bestond bestond het bedrijf uit zes personen die volgens mij weinig tot geen technische opleiding genoten hadden. In de koetshuizen stond wat oud spul en de productie vond plaats in één kamer en een keukentje. Het was eigenlijk heel primitief.”

Drie jaar later wordt de productie van de rekenschijf definitief stopgezet. Het plastificeren van papieren beelddragers, tot die tijd slechts een nevenactiviteit, blijkt voorlopig de redding van het bedrijf. Vanaf 1960 concentreert Alro zich volledig op het lamineren en direct bedrukken van hoofdzakelijk (wit) PVC, een proces dat op de werkvloer uitsluitend Alroderen genoemd mag worden. In 1968 is het bedrijf de eerste producent van creditcards in Europa. Aan het succes van dit product kleeft ook een keerzijde. Belangrijke afnemers als Visa en Mastercard stellen steeds meer eisen aan de beveiliging van de pasjes. “Eerst waren dat een paar blaadjes, maar in 1980 was het al een boekwerk van honderden pagina’s”, glimlacht Wanders. Het bedrijf kan niet langer aan alle eisen voldoen en Wanders, inmiddels opgeklommen tot algemeen directeur, gaat op zoek naar samenwerkingsverbanden. In 1989 resulteert deze zoektocht in een fusie met het bedrijf Delta Card en wordt een nieuwe fabriek in Capelle aan de Ijssel betrokken. De naam Alro en het tijdperk aan de Balistraat zijn daarmee definitief verleden tijd.

Leave a reply